Amsterdam
Amsterdam kent unieke en wereldberoemde stukken stad: de grachtengordel, Berlages Zuid, De Westelijke Tuinsteden van Van Eesteren, het Oostelijk Havengebied, IJburg.
Waarin tonen zich de nieuwste projecten Amsterdam-eigen en Amsterdam-waardig?
De Zuid-as laat zich met de vele hoogbouw vooral zien als global style, ook al lukt het nog niet om de infrastructuur op zo’n niveau te krijgen. Meer recente projecten langs het IJ, zoals NDSM, Buiksloterham, Overhoeks, Sluisbuurt, maar ook Over-Amstel hebben het voordeel van een ex-industriële en/of watergebonden context, die de beleving op maaiveld verrijkt. Diezelfde context legitimeert de dominante aanwezigheid van hoge torens, zodat maximaal van de ruimte en het wijdse uitzicht kan worden genoten, refererend aan wereldsteden, waaraan Amsterdam zich wil spiegelen.
Is er in een stedenbouwkundig ontwerp niet meer nodig dan zo’n globaal beeld?
De Buren van Haven-Stad Zuid-West zijn in de zomermaanden van 2023 op ontdekkingsreis geweest. Doel was om delen van het gebied van Haven-Stad aan de zuidkant van het IJ aan den lijve te ervaren, te zien en dus begrijpen waar fysieke obstakels liggen, te zien en voorstelbaar te maken waarin nieuwe mogelijkheden liggen. En vervolgens hebben we onze bevindingen op kaart opgetekend.
Atelier Haven-Stad Zuid-West is van start. Het gaat over de toekomst van het gebied grofweg tussen Haarlemmertrekvaart en het IJ, en tussen de Haparandaweg en de A10. In een ‘stad voor iedereen’ zijn ook de buren uit aangrenzende buurten, die hier nu al wandelen, sporten, inkopen doen, fietsen, naar de zeeschepen kijken, vissen, direct betrokkenen.
Vergroening van het voormalige Houtveemkanaal - waaraan de monumentale Houtveemhal is gelegen - biedt de kans om niet alleen ‘een ecologische verbinding voor bewoners’ te maken.
Een van de reacties die het Paroolartikel over de Haparandadam opriep was het verwijt van NIMBY-gedrag. Bewoners maken zich inderdaad druk over de achtertuin, maar ook over zaken verder van huis. Hoe kan er een dialoog ontstaan tussen bewoners en verantwoordelijke ambtenaren en politici?
Een van de ideeën van het Ruimtelijk Raamwerk Havenstad is de aanleg van een drijvend park langs de Haparandadam. Buurtbewoners vinden dit op grond van hun eigen wandelervaringen een onzalig idee.
De voetgangers- en groenstructuur moet een structurerend principe zijn voor de herontwikkeling van Havenstad Zuid-West. Met zo’n ‘ecologische structuur voor bewoners’ kunnen bestaande buurten, Spaarndammerbuurt, Staatsliedenbuurt, Centrale Markt-buurt en Bos en Lommer, vanzelfsprekend worden verbonden met het grootschalige landschap van de haven.
Voorjaar 2021 heeft de gemeente het Integraal Raamwerk Haven-Stad voorgelegd voor inspraak. Daarop zijn 399 inspraakreacties ingediend, door ondernemers en particulieren, bewoners dus. Mijn zienswijze stelt vragen bij het vasthouden aan uitgangspunten uit 2017, alsof de wereld sindsdien niet ingrijpend veranderd is.
Op 19 oktober 2020 vond er in museum ’t Schip een symposium plaats over Taut, Stedenbouw en Utopie. De plannen voor Havenstad waren de gevalstudie. Anna Vos stelde in haar lezing Ontwerp en Utopie in Havenstad kritische vragen bij het stadsbeeld dat de Ontwikkelingsstrategie Havenstad uit 2017 voor de toekomst schetst.